مدارهای کنترل وراه اندازی

مدارهای کنترل وراه اندازی به دو قسمت تقسم میشوند:


الف :مدارهای قدرت:که مانند یک کلید سه فاز جریان سه فاز را به مصرف کننده میرسانند.


ب)مدارهای فرمان:این مدار هیچ رابطه ای با مدار قدرت ندارد و به وسیله آن بوبین کنتاکتور را تحریک میکنند تا کنتاکتور به حالت وصل یا قطع در آید


وسایل کنترل و راه اندازی:



کنتاکتور



شستی استوپ و استارت



لامپ سیگنال



رله حرارتی



رله مغناطیسی



تایمر (رله زمانی)



رله فلوتر



کلیدهای تابع فشار



لیمیت سوئیچ یا میکروسوئیچ(کلید های محدود کننده)



وسایل حفاظتی



کلیدهای شناور



کلیدهای تابع حرارت(ترموستات)



کلیدهای تابع دور



چشمهای الکتریکی(سنسورها)



رله کنترل فاز

کنتاکتورها:

کنتاکتورها کلیدهای الکترو مغناطیسی هستند که مهمترین جزءمدارات میباشند.در صنعت نمی توان از این کلیدها صرف نظر کرد.مهمترین مزیت کنتاکتورها نسبت به کایدهای معمولی به شرح زیر میباشد:

کنترل و فرمان راه اندازی دستگاها از راه دور

کنترل وراه اندازی ماشین از دو یا چند نقطه

خطر راه افتادن مجدد ماشین ناشی از اثر قطع ناگهانی برق(بنظر من یکی از مهمترین عوامل حفاظتی میباشد.بند چند مورد حادثه بعلت عدم استفاده از کنتاکتور و در لحظه راه افتادن ماشین که در اثر قطع برق مجددا راه افتاده سراغ دارم)

عمر مکانیکی کنتاکتور نسبت به کلیدهای دیگر بیشتر است.

امکان طراحی مدار اتوماتیک.

حفاظت دستگاه توسط کنتاکتور خیلی بیشتر است.معمولا بوبین کنتاکتورها د رچند ولتاژمختلف جهت مصارف گوناگون ساخته میشود.مشخصات پلاک کنتاکتور:جریانی است که میتواند در شرایط عادی از کنتاکتهای قدرت کنتاکتورو

در زمان نامحدود بدون قطع عبور نماید.( Ith2)جریانی است که با اتصال یک بار در هر هفته از کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید.(Ith1)جریانی است که با اتصال یک بار در هر هشت ساعت از

کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید. (Ith1)جریان قابل تحمل برای کنتاکتهای اصلی. (Ie)مقدار جریانی است که کنتاکتها متوانند در زمان اتصال کوتاه تحمل نمایند. (Is)مقدار ماکزیمم ولتاژی است که کنتاکتهای کنتاکتوردر شرایط کار

عادی میتوانند تحمل نمایند.(Ue)مقدار ماکزیمم ولتاژی است که به بوبین کنتاکتور میتوان اعمال کرد. Uc(طول عمر مکانیکی کنتاکتورها 10به توان هشت بار قطع و وصل میباشد

معمولی 1000 بار قطع و وصل میباشد.جدول استفاده از کنتاکتور بر اساس نوع کاربرد
مثال برای استفاده
علامت طبقه بندی
نوع جریان

بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی
Ac1
متناوب

(Ac)

بدون ترمز جریان مخالف
راه انذازی موتور

آسنکرون روتور

سیم پیچی شده
Ac2


Ac2

قطع موتور در حین کار
راه اندازی موتور آسنکرون

روتور قفسی
Ac3

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار


Ac4


کوپل مغناطیسی
کنتاکتور کمکی
Ac11

بار غیر اندوکتیو_ بار با اندکتیوته کم _ گرم کن برقی
Dc1
مستقیم

(Dc)

قطع موتور در حین کار
راه اندازی موتور شنت
Dc2

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار



Dc3

برای تعداد زیاد قطع و وصل با فواصل زمانی کم

ترمز جریان مخالف

تغییر جهت موتور در حال کار


راه اندازی موتور سری
Dc4

Dc5

کوپل مغناطیسی
کنتاکتور کمکی
Dc11

بدون عبور جریان از کنتاکتها)در حالی که این مقدار برای کلیدهای

استاندارد کنتاکتورها:
استاندارد المان VDE_DIN
استاندارد فرانسه UTE_NF
استانداردانگلیسی B.S
استانداردکانادائیG.S.Bعلامت اختصاری کنتاکتور:ورددی سه فاز اصلی با اعداد1و3و5ویا ال 1 ال3 ال5

عددهای34و33 و23و24در حالت عادی میباشد. N.O 4و3 کنتاکت بسته وعلامت

عددهای31و32 و21و22در حالت عادی میباشد. N.C 1و2 کنتاکت بسته وعلامت پلاک خوانی کنتاکتور طبق استاندارد ألمان مثال:تعداد کنتاکتهای بسته 5= تعداد کنتاکتهای باز 06=تعداد کنتاکتها HL=تیپ کنتاکتور HL 06/51
E

طول عمر مکانیکی
علامت نوع کاربرد

مثلا Ac11

Ie

جریان نامی
Ith2

جریان دائمی

Ui

ولتاژ عایقی
Ue

ولتاژ کار نامی

بوبین کنتاکتور

1=A,B

بی متال:برای حفاظت الکترو موتورها در مقابل اضافه بار بکار میرود.کنتاکتهای اصلی آن درمسیر عبور

سه فاز اصلی و بعد از کنتاکتور قرار میگیرند.کنتاکت 95و96 در مسیر فرمان به بوبین کنتاکتورو بطور سزی قرار میگیردتا در موقع اضافه جریان کنتاکتور را قطع نماید.کنتاکت و98 برای نمایش عملکرد بی متال مثلا با روشن کردن یک لامپ سیگنال مشخص میکند.جدول انتخاب بی متال برای موتورهای روتور قفسی (بی متال تله مکانیک)مثال : برای موتور 5.5 کیلووات
LR1 DO9

LR1 D12

LR1 D16

LR1 D25

LR1 D40

LR1 D63


کیلووات
اسب
380
ولت

0.37
0.5
306

0.55
.75
307

0.75
1
307

1.1
1.5
308

1.5
2
308

2.2
3
310

3
4
312

4
5.5
314

5.5
7.5
316

7.5
10
321

10
13.5
322

11
15
322

15
20
353

18.5
25
355

22
30
357

25
35
359

30
40
361


97

LR1-DO9-316

شستی ها:برای فرمان قطع و یا وصل مدار بکار میروندو به رنگ سبزو یا مشکی برای فرمان وصل و با کنتاکت باز وبرای قطع مدار با رنگ قرمز و با کنتاکت بسته ساخته میشوند.البته برخی از شستی هااز کنتاکت باز وبستهجهت مصارف خاص ساخته میشوند.لامپ سیگنال:برای نمایش حالت وصل ویا قطع مدار ویا نمایش وصل سه فاز ورودی تابلواستفاده میگردد.جدول استفاده از کابل و فیوز برای راه اندازی الکترو موتورهای سه فاز



KW
جریان موتور
فیوزبا

راه انداز مستقیم
کابل مجاز با راه انداز مستقیم
فیوز با راه

انداز ستاره مثلث


کابل مجاز با راه انداز ستاره مثلث

0.18
0.75
2
1.5
2
1.5

0.25
0.85
2
1.5
2
1.5

0.37
1.25
2
1.5
2
1.5

0.55
1.7
4

<td style="BORDER-RIGHT: windowtext 0.5pt solid; PADDING-RIGHT: 5.4pt;